مسجد کاشان (شماره ثبت 252 متعلق به مسجد جامع کاشان از قدیمی ترین بناهای این شهر)
مسجد کاشان از دیرین ترین بناهای مسجد سجاد مشهد تصویب گردیده زمان اسلامی در کاشان میباشد. درباره تاریخ تشکیل داد مسجد جامع کاشان گفت و گو های متعددی وجود دارااست و برخی معتقدند این مسجد بر روی آتشکدهای مرتبط با قبل از اسلام ایجاد شده است.
تاریخچه مسجد کاشان
مسجد جامع کاشان از کهنسال ترین مساجد تاریخی کشور ایران میباشد که با شماره ۲۵۲ به تصویب اثرها ملی کشور‌ایران رسیده میباشد. درباره‌ی بنای اول مسجد جامع کاشان آورده شده میباشد که قبل از اسلام در‌این محل آتشکده بوده و بعد از ایمان آوردن به اسلام، همسایه آن را تبدیل به مسجد کرده اند، محمدحسن خان اعتمادالسلطنه درباره مسجد کاشان اینگونه مینوسید :”مسجدی که در کاشان به نام جامع پر اسم و رسم میباشد، آوازه داراست که صفیه خاتون دختر صاحب و مالک اشتر آن را سازه نموده است.”
معماری مسجد کاشان
بنای مسجد جامع کاشان فضایی مربع صورت به بعد رزرو مسجد سجاد مشهد ها ۶۰ در ۶0 متر را در برگرفته میباشد.
تراس، حدود ۳/۶ متر فراتر از معبر اساسی همسایه و جای دارد.
ورود به مسجد از سه مسیر، گذر میدان کهنه (ضلع جنوب و جنوب شرقی)، کوچه پشت مسجد (ضلع شمال غربی) و ورودی دیگری که جدیداً ایجادشده (در کنار معبر اساسی و مجاورت مناره) میسر میباشد.
اجزاء مسجد کاشان دربرگیرنده تراس، دو حیاط شمال شرقی و جنوب غربی، گنبدخانه، فضاهای خدماتی، دو مغازه و مناره میباشد که گرداگرد تراس مکان گرفته اند. الگوی معماری اسلامی کنونی سازه، یک مسجد دو ایوانه میباشد.
کاشان دو محراب داراست که قبله یکی‌از کج و دیگری راست میباشد.
مسجدجامع کاشان دارنده شبستان و گنبد و حوضخانه میباشد و چنددفعه آدرس مسجد سجاد مشهد تجدید بنا گردیده است که تاریخ آنان معین وجود ندارد.
مسجد کاشان مشمول سردر ورودی، تراس و آبگینه، گنبد آجری با مقصوره و تراس مرتفع پایین گنبد، صحن پهناور، دو شبستان گرانقدر و یک شبستان تحتانی در ضلع شمالی میباشد.
مناره صرفا عنصر سابق تاریخ دار مسجد میباشد و اساس آن در باطن فضای دکانها قرار گرفته میباشد
مسجدجامع کاشان دارنده دو ورودی در سمت چپ و راست مناره میباشد. مناره آجری در زاویه جنوب شرقی مسجد جای دارد.
در نصیب پائین منـاره کتیبـه سـه سطری به خط کوفی با خشت پر رنگ به تاریخ ۴۶۶ هجری قمری دارااست. این منار بعداز منارهای مسجد میدان ساوه به تاریخ ۴۵۳ ه.ق و مسجد زواره به تاریخ ۴۶۱ ه.ق ، سو‌مین منار تاریخ دار سابق کشور ایران و یگانه بنای تاریخ دار عصر سلجوقی در کاشان به‌حساب می‌آید.
مناره تا طول ۲۴ ٫ ۵ متر و در حدود تیزه گنبد ادامه داراست. با تعداد ۷۰ پله می شود به ماذنه آن راه و روش یافت . مسجد فعلا بسیار نادر رونق میباشد و در‌حد یک مسجد محلی فعالیت می کند.
گنبدخانه امتداد حیاط اساسی و عمود بر شبستان مهم مسجد جامع جای‌دارد.
باطن گنبد مسجد کاشان هشت شماره تلفن مسجد سجاد مشهد ضلعی میباشد که با گوشـه سـازی روی فضای مربع صورت میانی به دایره رسیده میباشد.
[ سه شنبه 12 دی 1402 ] 10:01 ] [ شهریار شاهان ]
[ ]